Περιγραφή
Αν και ο Παρθένης αναδεικνύεται ο κορυφαίος Έλληνας ζωγράφος στο πρώτο μισό του εικοστού αιώνα, ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας (1906-1994) κυριαρχεί στο δεύτερο μισό και μάλιστα υπερβαίνει τον Παρθένη κατά το ότι έγινε σχετικά γρήγορα γνωστός και στον διεθνή καλλιτεχνικό χώρο.
Ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας μελέτησε από νωρίς τις αναζητήσεις της σύγχρονης με αυτόν τέχνης. Το έργο του, σε όλα τα στάδια της μακράς του δημιουργικής πορείας, δέχτηκε επιρροές απ’ όλες τις περιοχές των συγχρόνων του εικαστικών ρευμάτων και ιδίως από τον συνθετικό κυβισμό. Ωστόσο, η ψύχραιμη μελέτη της δουλειάς του δείχνει ότι ο ζωγράφος είχε ανέκαθεν, κιόλας από τα νεανικά του χρόνια, μια σαφή επιδίωξη, ένα “όραμα” που δεν ήταν στενά εικαστικό.
Ο Γκίκας, μαθητής του Παρθένη και του Πικιώνη, φίλος του Ελύτη και του Χατζιδάκι, εμπνέεται κυρίως από το ελληνικό φως, από την ελληνική αρχιτεκτονική, από την ελληνική γη. Μετέχει ενεργά στον διάλογο που ανέπτυξε η λεγόμενη “Γενιά του Τριάντα” γύρω από την ελληνικότητα και τη σχέση μοντερνισμού και παράδοσης. Με κυρίαρχα πλαστικά στοιχεία τη γεωμετρικότητα των κτιστών και γήινων όγκων, την ευέλικτη “καλλιγραφία” του της χλωρίδας, τη “φλεγόμενη” σκιαγράφησή του της ανθρώπινης μορφής και, δίχως ποτέ να οδηγηθεί στην απόλυτη αφαίρεση, ο ζωγράφος αποτύπωσε μια ιδιόμορφη πλευρά της ελληνικότητας, δωρική στο ύφος, στιβαρή στη σχεδίαση, συγκρατημένη στο εύκολο συναίσθημα.
Ανήσυχο πνεύμα, ασχολήθηκε με τη γλυπτική, το ανάγλυφο, την αρχιτεκτονική και την πολεοδομία. Έγραψε αρκετά βιβλία, αλλά και μετάφρασε τους αγαπημένους του Λιούις Κάρολ και Έντουαρντ Λιρ. Υπήρξε από τους συνιδρυτές του πρωτοπόρου περιοδικού τέχνης και λόγου “Το Τρίτο Μάτι” όπου και εξέθεσε για πρώτη φορά τις αισθητικές του θεωρίες. Ως καθηγητής στη Σχολή Αρχιτεκτονικής του Πολυτεχνείου Αθηνών, αποτέλεσε πόλο έμπνευσης για τους μαθητές του.
Ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας απέφυγε τον εύκολο φορμαλισμό αλλά και τον εξίσου εύκολο λαϊκισμό, την περιγραφικότητα που δεν έχει κοινωνικό, με την ουσιαστική έννοια του όρου, αντίκρισμα. Το προσωπικό του ιδίωμα, ένα ελληνικό ύφος απογυμνωμένο από πλαστικά ιδεολογήματα, αποδεικνύεται αρραγές στην πορεία του χρόνου.
Άρης ΜαραγκόπουλοςΗ Μυρτάλη Αχειμάτου-Ποταμιάνου σπούδασε Αρχαιολογία και Ιστορία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ιστορία της Τέχνης και Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης. Δίδαξε στο Γυμνάσιο της Ύδρας. Υπηρέτησε ως επιμελήτρια και κατόπιν έφορος αρχαιοτήτων στα νησιά του Αιγαίου, την Ήπειρο, Αιτωλοακαρνανία και Ιόνια νησιά και κράτησε τη διεύθυνση του τ. Κέντρου Συντήρησης Αρχαιοτήτων και του Βυζαντινού Μουσείου Αθηνών, έχοντας κύρια εργασία της την προστασία και συντήρηση των βυζαντινών, μεσαιωνικών και νεότερων μνημείων και έργων.
Έγινε διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών με τη μελέτη “Η μονή των Φιλανθρωπηνών και η πρώτη φάση της μεταβυζαντινής ζωγραφικής”. Άλλα έργα της είναι “Η βυζαντινή τέχνη στο Αιγαίο”, “Βυζαντινές τοιχογραφίες”, “Εικόνες της Ζακύνθου”, “Εικόνες του Βυζαντινού Μουσείου Αθηνών”. Έχει επίσης δημοσιεύσει πολλές μελέτες και άρθρα, κυρίως σε θέματα βυζαντινής και μεταβυζαντινής ζωγραφικής.
| Συγγραφέας: | Αχειμάστου – Ποταμιάνου Μυρτάλη, Χατζηκυριάκος – Γκίκας Νίκος 1906-1994 |
| Επιμελητής: | Φραγκούλη Ρούλα |
| Υπεύθυνος Σειράς: | Μαραγκόπουλος Άρης |
| Ζωγράφος: | Χατζηκυριάκος – Γκίκας Νίκος 1906-1994 |
| Εκδότης: | Ελληνικά Γράμματα |
| Έτος έκδοσης: | 2006 |
| ISBN: | 960-442-706-7 |
| Σελίδες: | 142 |
| Σχήμα: | 28χ21 |
| Κατηγορίες: | Ζωγράφοι, Έλληνες – Ερμηνεία και κριτική, Ζωγραφική, Ελληνική |
| Σειρές: | Τα Νέα· Πινακοθήκη του Νέου Ελληνισμού , Οι Μεγάλοι Έλληνες Ζωγράφοι |
Τιμή σε ιστοσελίδες: 6.19 €